بهاره یاری/افرادی که مثل” آبِ خوردن” آب را هدر می دهند، غافل از این هستند که نبود آن تا چه اندازه می تواند زندگی آدمی را سخت و غیر ممکن کند.
به گزارش پایگاه تحلیلی- خبری”چشم انداز پارس” _در سال های اخیر از بارش برف و باران کاسته و تاثیر آن بر زمین کم رنگ تر شده است، خطری که عواقب ناخوشایندی را برای اهالی آن به دنبال خواهد داشت.بارش کم برف و باران از یک طرف و مصرف بیش از حد و هدر رفت این مایه حیات از طرف دیگر موجب شده که زمین با تنش آبی مواجه شود.
جالب است بدانید، دو سوم جمعیت جهان (۴ میلیارد نفر)، حداقل یک ماه از سال را در شرایط کم‌آبی شدید به سر می‌برند.چراکه تنها ۰٫۰۱۴ درصد از کل آب روی زمین، شیرین و به آسانی قابل دسترس است. ۹۷ درصد از آب باقی مانده، شور است و دسترسی به مابقی آن که کمی کمتر از ۳ درصد بوده، دشوار است.
پنجاه سال پیش، زمانی که جمعیت در کرهٔ زمین از نیمی از جمعیت کنونی آن کمتر بود، درک مشترک این بود که آب یک منبع بی‌نهایت است.چراکه مردم مانند امروز ثروتمند نبودند، کمتر کالری مصرف می‌کردند و گوشت کمتری می‌خوردند، بنابراین آب کمتری برای تولید مواد غذایی نیاز بود. آن‌ها به یک سوم حجم آبی که ما در حال حاضر از رودخانه برداشت می‌کنیم نیاز داشتند. امروز، رقابت برای منابع آب بسیار شدیدتر است.
بانک جهانی سرانۀ مصرف آب برای هر نفر را حدود ۱۰۰ متر مکعب اعلام کرده اما میزان مصرف هر ایرانی حدود ۸۰ درصد بیشتر از این مقدار است. این در حالیست که اهالی برخی روستاهای دورافتاده از آب آشامیدنی محروم هستند.طبق پیش‌بینی‌های «موسسه منابع جهانی» تا سال ۲۰۴۰ میلادی بیش از ۴۰ کشور دنیا دچار تنش آبی در سطحی بالا خواهند شد که ایران نیز جزو یکی از این کشورهاست.
با مصرف بی رویه در استفاده بیش از حد آب در ایجاد و پرورش فضای سبز و استفاده غیر معقول بعضی کارخانه ها گرفته تا زیاده روی آن در آشپزخانه ها نفس این مایه حیات هم به شماره افتاده است.صدای خس خس لوله ای که از بی آبی خشکیده و یا گلوی ترک خرده رود، تلنگری است بر این است که باور پذیرفت شاید بتوان با بی نانی تاب آورد اما با بی آبی هرگز.
در فصل تابستان صدای ناله مایه حیات بیش از پیش به گوش می رسد.بی آبی و کم آبی در این فصل بیشتر احساس می شود چرا که نیاز زمین، آدمی و حیوانات به آب در تابستان بیشتر شده تا جایی که برخی ها تنها راهکار را در قطع آن دانسته اند.با افزایش جمعیت مقدار این مایه حیات خصوصا در کلانشهرهایی مانند تهران، کفایت نکرده و کشش و توان خود را در تامین آب از دست می دهد.
ناتوانی پذیرش جمعیت تهران در حوزه تامین آب
در همین رابطه «محسن اردکانی» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به کم آبی های چند سال گذشته گفت: در سال جاری حجم ذخائر سدهای تهران نسبت به سال گذشته کمتر شده و به همین دلیل در سال پیش رو می بایست از منابع زیر زمینی، آب مورد نیاز را تامین کنیم.
وی با اشاره به جمعیت بیش از حد و میزان دسترسی آب این استان گفت: تهران به هیچ وجه توان بارگذاری جمیعیتی بیشتر از جمعیت فعلی را در تامین آب ندارد.محسن اردکانی تاکید کرد: سیاستگذاران باید در این خصوص تجدید نظر کنند؛ هم‌اکنون در استان تهران به ازای هر نفر در روز ۲۵۰ لیتر آب مصرف می‌شود که این میزان زیادی است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با بیان این که رینگ پیرامونی قمر بنی هاشم امکان جابه‌جایی آب بین تصفیه خانه‌های ۷ گانه شهر تهران را میسر می‌کند، افزود: با اجرای کامل این طرح آب استان گوارا شده و کیفیت آن به حد تعادل می‌رسد.اردکانی عنوان کرد: یکی از طرح‌های دیگر ساخت ۳۷۴ مخزن اضطراری در شهر تهران است که از این تعداد ۱۰۱ مخزن ساخته شده و مابقی نیز در سال جاری ساخته می‌شود.
وی با اشاره به اعمال جریمه به پرمصرف ها ادامه داد: به دستگاه‌های زیرمجموعه حوزه وزارتی ۵ وزارتخانه که این مصوبه را رعایت نکردند و مصرفشان بیشتر از سال گذشته بوده است؛اخطارهای لازم داده شده که در صورت تکرار، اسامی آنان رسانه‌ای و آب آنان را برای مدتی قطع می‌کنیم تا نسبت به مصرف بهینه آب توجه داشته باشند.
به گفته «داریوش گل علیزاده»، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست،ایران جزو کشورهایی است که بیشترین تاثیر را از تغییر اقلیم گرفته و در زمینه اثرات آن بسیار آسیب پذیر است، در واقع ایران جزو ۹ کشوری است که آسیب پذیری آن از تغییر اقلیم بسیار زیاد است، تمام کشورها از اینکه نتوانند تغییر اقلیم را در کوتاه مدت برطرف کنند برای جبران و گرفتن زمان سعی می کنند با اتخاذ یک سری برنامه ها و راهکارهایی اثرات آنرا کاهش دهند که در این جا بحث سازگاری با تغییر اقلیم مطرح می شود یعنی باید بخش کشاورزی، صنعتی و تمام فعالیت ها را بر اساس تغییر اقلیم منطبق کنیم و تاب آوری را بالا ببریم.
آن طور که«عباس اکبرزاده»مدیر مرکز تحقیقات آب و فاضلاب می گوید:در حال حاضر کشورما در جایگاهی قرار گرفته که به دلیل شرایط جوی و اقلیمی میانگین بارش ها از حد معمول و استاندارد یا به نوعی مدت مشابه آن پایین تر آمده است.عباس اکبرزاده در این خصوص با بیان این که در بهترین حالت باید انتظار داشت که کشور به میانگین بلند مدت بارش ها باز گردد، ادامه می دهد: طی صدها و هزاران سال میانگین بارش در کشور ۲۵۰ میلیمتر در سال بوده اما اکنون به ۲۰۰ میلیمتر در سال کاهش یافته و همچنان نیز در حال کمتر شدن است.وی می گوید:متاسفانه به دنبال روند افزایش جمعیت و همگام با آن کاهش بارش ها، موقعیت کشور به دوره تنش آبی رسیده است.
_پوشش گیاهی و زندگی وحش اساساً بستگی به منابع آب شیرین دارد. مرداب ها ،باتلاق ها و مناطق ساحلی وابسته به منابع پایدار آب هستند، اما اگر دستیابی به آب کاهش یابد، جنگل‌ها و سایر اکوسیستم‌ها نیز به همان اندازه در معرض خطر تغییرات عمده خواهد بود.
برپایه این گزارش، کشور ایران در اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار دارد.این در حالیست که طی ۵۰ سال گذشته دمای هوا دو درجه نیز افزایش یافته و در پی آن میزان بارش‌ها هم هر ساله به میزان ۱.۱ میلیمتر کاهش پیدا کرده است.بر اساس تحقیقات سازمان هواشناسی در حال حاضر بیش از ۹۰% اراضی کشور ما دچار خشکی کوتاه‌مدت شده و پیش‌بینی می‌شود که این رویداد با روند بیشتری ادامه یابد.
برای حفظ منابع آب در کشور راه‌های مختلفی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها به سطوح کلان مدیریتی بازمی‌گردد. با این وجود هر فرد می‌تواند از طریق یادگیری روش‌های مصرف بهینه آب در خانه، سهمی در مدیریت بحران کم‌آبی کشور داشته باشد. از این رو برای اصلاح این وضعیت باید در سبک زندگی بازنگری و مسائل و موانع برطرف شود.چرا که با بحرانی شدن آب، پیامدهای ناخوشایندی مثل ابتلا به انواع بیماری‌ها، نابودی زیستگاه‌ها، فقر و گرسنگی، مهاجرت و از دست رفتن تنوع زیستی به بار می آید.
بنابراین استفاده بهینه از آب، مدیریت صحیح و استفاده از تکنولوژی های نوین و همچنین بازآفرینی پساب موجب خواهد شد که وضعیت کشور از حالت بحرانی و تنش آبی خارج شده و به موقعیت مطلوبی دست یابد.پس ضروریست که بیش از گذشته و به خصوص در فصل تابستان قدر قطره های ارزشمند و گران بهای آب را بدانیم و بیهوده آن را هدر ندهیم.
پایان/
